Wąkrotka Azjatycka (Centella Asiatica) czyli Gotu Kola

źródło - Pinterest

Wąkrota Azjatycka / Gotu Kola (Centella Asiatica) jest dobrze znana miłośniczkom azjatyckiej pielęgnacji jako popularny składnik wielu kosmetyków. Jednak nie każdy wie, że wąkrota jest korzystna nie tylko dla skóry – stosowana doustnie ma pozytywny wpływ na pracę całego organizmu.

Czym jest? / Co to takiego?

Wąkrotkę Azjatycką można spotkać pod kilkoma nazwami. Równie popularne są: gotu kola, trawa tygrysia oraz brahmi. Wygląd tej niezwykłej rośliny jest do pewnego stopnia uzależniony od warunków środowiskowych obszaru, na jakim rośnie. Cechą charakterystyczną wątrotki są zaokrąglone, jasnozielone liście. Jej drobne kwiaty kwitną na biało bądź różowo w zależności od odmiany, aczkolwiek najbardziej cennymi częściami tej rośliny są łodygi i liście.

Gotu Kola naturalnie występuje w tropikalnych i subtropikalnych krajach Azji. Występuje m.in. w Chinach, Japonii, Indiach, Indonezji i Malezjina, czyli na terenie południowej Azji. Środowisko sprzyjające jej bujnemu wzrostowi to wilgotne oraz bardzo ciepłe miejsca, często w zbiorowiskach trawiastych i na brzegach rzek. Można ją również znaleźć na obszarach górskich gdzie sięga do 1900 m n.p.m.

Wątrotka jest rośliną wieloletnią, należącą do rodziny selerowatych. To zioło jest znanym i cenionym od tysięcy lat adaptogenem. W Tradycyjnej Medycynie Chińskiej (tzw. TMC) wykorzystuje się ją w leczeniu licznych schorzeń. Uważa się, że systematyczne jej przyjmowanie może spowolnić procesy starzenia, a także być źródłem długowieczności. Dodatkowo przypisuje się jej korzystny wpływ na procesy widzenia, snu i zasypiania oraz funkcjonowanie serca oraz układu krążenia. 

Roślina ta zyskuje coraz większą popularność na całym świecie dzięki swoim niezwykłym właściwościom. Od lat wykorzystuje się ją w medycynie ludowej, a od jakiegoś czasu poszerzono również jej zastosowanie o przemysł kosmetyczny. Obecnie można ją znaleźć w wielu produktach do pielęgnacji skóry, a także w suplementach diety czy lekarstwach.

źródło - Pinterest

Właściwości Lecznicze

Dobrze, wiemy już jak wygląda Wątrotka Azjatycka i gdzie możemy ja znaleźć, więc nie pozostaje nam nic innego jak dowiedzieć się jak korzystnie wpływa na wiele procesów zachodzących w organizmie. 

Wykazano, że regularne jej przyjmowanie powoduje poprawę funkcjonowania oraz powstawanie nowych komórek układu nerwowego, a także powstawanie nowych połączeń pomiędzy nimi. Polecana jest osobom cierpiącym na zaburzenia pamięci, funkcji poznawczych, mającym trudności w przyswajaniu nowych informacji. Jej zażywanie przekłada się na usprawnienie pamięci, procesów myślowych oraz złagodzenie stanów depresyjnych. Regularne przyjmowanie gotu kola przeciwdziała powstawaniu chorób neurodegeneracyjnych, w tym chorobie Alzheimera.

Dodatkowo dobre rezultaty obserwowane są przy suplementacji gotu kola w stanach lękowych i depresyjnych, ponieważ substancje czynne zawarte w surowcu działają anksjolitycznie (przeciwlękowo). Skutkuje to zmniejszeniem uczucia lęku, niepokoju, napięcia emocjonalnego i nerwowego.

Stosowana jest również w chorobach przewodu pokarmowego, nadciśnieniu, zaburzeniach krążenia obwodowego oraz innych dysfunkcjach układu sercowo-naczyniowego. Wyciągi z wąkrotki są uważane za korzystne w przypadku nadciśnienia, niewydolności żylnej, a także miażdżycy. Powoduje wzmocnienie i poprawę elastyczności naczyń krwionośnych, pośrednio stymulując syntezę kolagenu, tonizuje pracę serca oraz reguluje krążenie krwi. Działa też ochronnie na śródbłonek naczyniowy, którego dysfunkcja może prowadzić do wielu różnych chorób. Przeciwdziała też sklejaniu się płytek krwi, zmniejszając tym samym ryzyko zatorów w układzie krążenia.

Jest ceniona za korzystny wpływ na skórę. Przyspiesza procesy gojenia, rogowacenia naskórka oraz powoduje wzmocnienie bariery skórnej. Składniki aktywne występujące w wąkrocie azjatyckiej wykazują aktywność przeciwbakteryjną oraz przeciwgrzybiczą, zawarte w niej składniki działają oczyszczająco oraz zmiękczająco, przez co w efekcie zmniejszają stany zapalne. W przypadku ran hamuje namnażanie się drobnoustrojów, zmniejszając ryzyko rozwoju ewentualnego zakażenia. Szybciej ustępują też ewentualne wysięki z ran. Gotu kola znajduje zastosowanie w chorobach skóry, gdzie używana jest zarówno dojelitowo, jak i powierzchniowo. Jej sumplementację zaleca się w zaburzeniach, takich jak egzemy, łuszczyca, owrzodzenia, trudno gojące się rany lub jako preparat ziołowy na trądzik. Dodatkowo stymulują produkcję kwasu hialuronowego, kolagenu i elastyny, co wpływa na poprawę nawilżenia i napięcia skóry oraz spowolnienie procesów starzenia, dlatego znajduje zastosowanie w przemyśle kosmetycznym, zwłaszcza przy produkcji preparatów przeciw zmarszczkowych, poprawiających elastyczność oraz antycellulitowych.

Ziele wąkroty azjatyckiej zawiera szereg substancji biologicznie czynnych, takich jak:

• aminokwasy – niezbędne do regulacji gospodarki hormonalnej w organizmie, utrzymanie równowagi kwasowo-zasadowej, a także szybkiej regeneracji komórek; co więcej, dzięki nim metabolizowane są spożywane tłuszcze i węglowodany;

• flawonoidy – naturalne przeciwutleniacze, które hamują rozwój wolnych rodników w organizmie, spowalniają procesy starzenia komórek oraz zapobiegają rozwojowi chorób nowotworowych; ponadto wzmacniają odporność i chronią przed wystąpieniem infekcji bakteryjnych lub wirusowych;

• glikozydy – wzmacniają pracę serca poprzez zwiększenie stężenia sodu, wapnia i potasu w organizmie; pozytywnie wpływają na funkcjonowanie układu sercowo-naczyniowego;

• karotenoidy – to naturalnie występujące barwniki, które pełnią funkcję antyoksydacyjną, dzięki czemu poprawiają stan zdrowia, chronią przed drobnoustrojami, a także w znacznym stopniu przyczyniają się do dobrego samopoczucia;

• kwasy triterpenowe – zawarte w roślinie pełnią funkcję ochronną przeciwko bakteriom oraz owadom; mają działanie przeciwzapalne i ściągające, łagodzą obrzęki, a także poprawiają jędrność i elastyczność skóry; ponadto zwężają rozszerzone pory i regulują wydzielanie sebum;

• kwasy fenolowe – słyną ze swojej zdolności hamowania krwawienia oraz łagodzenia pojawiających się na skórze pajączków; co więcej, działają silnie przeciwzapalnie oraz przeciwutleniająco, dzięki czemu chętnie wykorzystuje się je w kosmetyce;

• olejki eteryczne – działają przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie, hamują rozwój grzybów oraz pasożytów, działają kojąco na mięśnie gładkie, wspomagają trawienie oraz drożność dróg oddechowych;

• witaminę C – chroni organizm przed atakiem drobnoustrojów, pomaga w zwalczeniu objawów infekcji, wzmacnia ciało po przebytej chorobie, a także zmniejsza ryzyko zachorowania na raka;

• witaminy z grupy B – są odpowiedzialne za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego, łagodzą stres, wspierają koncentrację oraz procesy myślowe, wspomagają zachowanie równowagi emocjonalnej.

Wąkrota azjatycka może przynieść ulgę w problemach z przewodem pokarmowym. Zwolennicy metod naturalnych stosują ją w przypadku niestrawności i bólów brzucha. Świeży sok z wąkroty azjatyckiej zwiększa wydzielanie mucyny i glikoprotein – substancji, które chronią błony śluzowe żołądka i jelit przed szkodliwym działaniem toksyn i substancji drażniących.

Jak stosować

Wąkrota azjatycka jest dostępna w różnych postaciach – większość jest przeznaczona tylko do użytku wewnętrznego lub zewnętrznego, niektóre są uniwersalne. 

W formie czystej najczęściej występuje jako sproszkowane ziele lub kapsułki. Napar przygotowany z ziela można pić lub wykorzystywać do przemywania skóry lub robienia okładów. 

Nieco mniej popularne wydają się nalewki, które przed spożyciem rozpuszcza się w wodzie.

Wąkrota azjatycka przeznaczona tylko do stosowania zewnętrznego jest sprzedawana w formie ekstraktów wodno-glicerynowych, maści lub – rzecz jasna – jako składnik najróżniejszych kosmetyków. 

Wybór preparatu z wąkrotką jest oczywiście uzależniony od tego, jakie działanie chcemy uzyskać. 

Chcąc włączyć wąkrotę azjatycką do pielęgnacji skóry można sięgnąć po ekstrakt lub zdecydować się na jeden z licznych kosmetyków. 

Aby przyspieszyć gojenie rany można użyć ostudzonego naparu lub zdecydować się na maść lub żel. Warto też poprosić o wskazówki lekarza dermatologa lub farmaceutę.

Spożywanie preparatów z dodatkiem wąkrotki azjatyckiej jest niewskazane u kobiet w ciąży oraz karmiących piersią ze względu brak wystarczających badań świadczących o nieszkodliwości rośliny w tym okresie. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto w pierwszej kolejności skonsultować się z lekarzem.

Przedawkowanie

Wąkrotka azjatycka jest bezpieczną rośliną, jednak u niektórych osób może wystąpić delikatna reakcja alergiczna w postaci zaczerwienienia skóry, wysypki oraz swędzenia (w przypadku stosowania zewnętrznego).

W przypadku przedawkowania  specyfików zawierających wąkrotkę azjatycką, mogą pojawić się skutki uboczne (przy wewnętrznym stosowaniu):

• nudności,

• wymioty,

• ból głowy,

• biegunka,

• silny ból brzucha,

• stolec o nietypowym zabarwieniu.

Interakcje z lekami

Ze względu na dość silne działanie wąkrotki azjatyckiej oraz zawartość substancji czynnych, rośliny tej nie powinno się łączyć z lekami:

• wpływającymi na pracę wątroby - połączenie komponentów gotu kola ze składnikami lekarstwa może doprowadzić do osłabienia lub nawet uszkodzenia tego narządu.

• obniżającymi poziom złego cholesterolu we krwi - roślina może mieć bowiem działanie nieznacznie podwyższające jego poziom, w związku z czym nie powinna znaleźć się w diecie osób chorych

• z lekami uspakajającymi - trawy tygrysiej nie wolno łączyć z innymi preparatami o tym samym zadaniu (dotyczy to nawet ziołowych produktów pochodzenia naturalnego)

• wspomagającymi działanie nerek - wąkrotka spożywana regularnie poprawia pracę nerek i przyspiesza wydalanie z organizmu zgromadzonych płynów. W związku z tym jednoczesne przyjmowanie podobnych lekarstw może przyczynić się do odwodnienia organizmu i ogólnego osłabienia

UWAGA! 

Nie jestem lekarzem, powyższy artykuł jest moim zdaniem i moją wiedzą, nie musisz się ze mną zgadzać. Nie odpowiadam za złe zastosowanie lub złe  zrozumienie wyżej wymienionych informacji. Najlepiej wszelkie zastosowanie i samodzielne lecznicze skonsultować z lekarzem.