września 06, 2024
Lucet Cord (Lucetowy Sznurek / Sznurek Pleciony na Lucecie)
Czym jest Luet?
Lucet to narzędzie do ręcznego tworzenia/plecenia sznurka lub inaczej plecionki. Taki upleciony sznurek, używany był (a obecnie przy rekonstrukcji historycznej i nie tylko – jest używany) jako zwyczajny sznurek np. do męskich gaci, czasem jako sznurki do wiązania włosów lub ubrań.
W dzisiejszych czasach ręczne wytwarzanie sznurków nie jest powszechne, wraz z rozwojem technologii i powstaniem maszyn do szybkiego i taniego plecenia sznurka, zniknęły ręczne narzędzia do tego samego celu.
Można jednak zobaczyć sam Lucet, oraz proces wytwarzania sznurka, podczas imprez rekonstrukcyjnych, głównie wydarzeń o tematyce średniowiecznej (XII wiek) czy późnego średniowiecza (XIV - XV wiek). Można zobaczyć tam głównie drewniane Lucety w kształcie litery Y, przypominający procę. W epoce wczesnego średniowiecza nie ma jednoznacznych dowodów na istnienie narzędzia takiego jak Lucet, trwa dyskusja dotycząca jego istnienia, kształtu i zastosowania kościanych znalezisk z dwoma a czasem jednym szpicem, czy były one wczesna forma Lucetu czy może jednak trzeba je zaliczyć jako osobne narzędzia. Nie będę jednak wypowiadać się bardziej szczegółowo, ponieważ nie jestem z wykształcenia archeologiem i sama bazuje na różnych źródłach w tym temacie.
Najważniejsze jest jednak to iż sznurki wykonane za pomocą Lucetu, są kwadratowe, mocne i lekko elastyczne, przydatne do zawieszania narzędzi na pasku, jako dodatki do ubrań czy jako ozdoby.
Jak korzystać z Lucetu
Proces tworzenia sznurka na Lucecie jest łatwy i szybki do nauczenia. Po krótkiej praktyce można pleść bez zastanowienia. Podczas plecenia nie trzeba przycinać nici na określoną długość, co jest bardzo wygodnie bo dzięki temu można zrobić sznurek o dowolnej długości, nawet bez uprzedniego decydowania o jego długości.
Ale od początku. Plecenie sznurka jest hobby o niskim poziomie wyposażenia, czyli jeśli nie masz Lucetu, a chcesz spróbować zrobić sznurek, to możesz to zrobić przy pomocy dwóch ołówków, palców, na widelcu z dwoma zębami, lub na dowolnym urządzeniu o dwóch zębach.
Technika plecenia jest niezwykle łatwa do zademonstrowania, ale nie jest tak łatwa do opisania...dlatego na końcu artykułu prezentuję kilka filmików z YouTuba gdzie zdolne panie w jasny i przejrzysty sposób demonstrują sposoby plecenia.
Rodzaje Lucetowych Sznurków
Plecenia sznurka na Lucecie jest bardzo plastycznym rękodziełem dzięki któremu możemy korzystać z wielu technik i wariacji, aby uzyskać warkocze o różnych kolorach i stylach.
Lucetowy Sznurek z koralikami:
Jest kilka sposobów wplatania koralików w sznurek. Ja osobiści znam dwie ale jeśli tylko nauczę się kolejnych (trzeba rozwijać się cały czas) to z przyjemnością dopiszę.
W pierwszej technice wykorzystujemy dwie nitki – główną nić zwana „gwintem” (z której pleciemy docelowy sznurek) i drugą cieńszą (np. nic do szycia) z nawleczonymi koralikami, zwaną „wątkiem”. Ta cieńsza, dodatkowa nić będzie widoczna na krawędziach sznurka, dlatego dobór jej koloru jest ważny, czy chcemy był widoczny czy nie.
Plecenie sznurka zaczynamy od nawleczenia koralików na nić wątku, to od nas zależy jak dużo koralików chcemy użyć. Polecam nie odcinać nici ze szpulki, dzięki temu będzie swoboda w wykorzystaniu nici.
Następnie zaczynamy głównymi nićmi pleść nasz sznurek w tradycyjny normalny sposób, pleciemy aż uzyskamy stabilny sznur i dojdziemy do momentu w którym chcemy by pojawiły się koraliki.
Teraz zaczyna się najtrudniejsza część, weź koniec wątku z koralikami i przyłóż go w poprzek plecionego sznura. Zapleć pętlę lub dwie na Lucecie zgodnie z pleceniem sznurka i przełóż wątek koralików z powrotem przez środek plecionego sznurka. Przerób sznurek na Lucecie w ten sposób kilka razy tak aby wątek z koralikami został mocno przymocowany do sznurka.
Teraz, gdy już wątek z koralikami jest porządnie przymocowany, przerabiamy sznurek i przekładamy wątek jak powyżej z taką różnicą że zostawiamy za każdym razem koralik. Dzięki tej metodzie możemy umieścić koraliki po jednej stronie kwadratowego sznura, lub po jego przeciwnych stronach i w dowolnych odstępach.
W drugiej technice wykorzystujemy standardowo jedną nić z której chcemy mieć upleciony sznurek. Koraliki wplatamy w środek naszego nurka.
Po zapleceniu już i utrwaleniu jego kształtu nawlekamy koralik na pętelkę którą zahaczamy o jeden z ząbków, układając koralik idealnie wewnątrz sznurka, następnie przerabiamy dwie pętelki i ponownie zahaczamy koralik. Dzięki tej metodzie możemy regulować rozmieszczenie koralików – bardziej gęsto lub mniej.
W trzeciej metodzie wykorzystujemy koraliki nawleczone bezpośrednio na wełnę z której będziemy pletli sznur - radzę użyć trochę więcej koralików niż myślimy że potrzebujemy, bo jak braknie to już nie dołożymy.
A wiec jeśli zdecydujemy z ilu koralików nasz nur ma się składać, to wszystkie nawlekamy na wełnę. Po nawleczeniu zaczynamy tradycyjnie zaplatać bazowy sznurek, aż do momentu od którego chcemy aby zaczynały się koraliki. Następnie nadal przerabiając szur tradycyjnie w miejscu w którym chcemy umieścić koralik – spuszczamy go z nitki, przerabiając normalnie sznur. W ten sposób możemy rozmieszczać koraliki z jednej strony lub ze wszystkich wokoło.
Dwukolorowe sznurki Lucet:
Najprostszym sposobem dwukolorowego sznura jest przerabianie go w tradycyjny sposób, tyle że z duch pasm wełny o różnych kolorach. Sznurek wychodzi kolorowy ale o nieregularnym wzorze.
Drugim sposobem jest regularne naprzemienne przeplatanie najpierw jednym potem drugim kolorem, poniżej prezentuję sznurek wykonany tą metodą, czyli poprzez zmianę kolorów po każdym pełnym owinięciu (raz prawy, raz lewy ząb).
Trzeci sposób jest podobny do drugiego sposobu, różnica polega na tym, że wykonywane są dwa pełne owinięcia jednym kolorem (prawy, lewy, prawy i znów lewy ząb) i następuje zmiana koloru.
Na koniec, jako ciekawostkę wspomnę o Dzierganiu Szpulowym (lub dziewiarskim nelly) jest ono podobne do pracy na Lucecie, z taką różnicą że wykorzystuje więcej kołków (powstaje bardzo podobny sznur ale z większej ilości pentelek). Tradycyjna forma była kiedyś zabawką dla dzieci, pod postacią, wbitych gwoździ (zwykle 6 lub 8) w drewnianą szpulę. Nie będę się jednak o tej metodzie rozpisywać, pozostawię ją sobie na inna okazję, wspomnę jedynie że obecnie również sprzedawana jest w formie zabawki tyle, że bez gwoździ a jako plastikowa konstrukcja.
Dziękuję że ze mną wytrwaliście mam nadzieję że tak jak ja pokochaliście Lucet i sami zmierzycie się z tą małą przygodą.
Zbiór Filmów Instruktarzowych:
Źródła z których korzystałam pisząc powyższy artykuł:
PS. Tak już naprawdę na sam koniec polecę ciekawie zapowiadającą się książkę dotyczącą Lucetu, co prawda jest anglojęzyczna, w formacie pdf lub z możliwością kupna tradycyjnej papierowej. Książka jest autorstwa Jennifer Hansen o tytule "Learn to Lucet Book" do nabycia na jej stronie TUTAJ.
Jak sama autorka podaje na stronie:
"Najbardziej wszechstronny przewodnik po tym starożytnym narzędziu, jaki do tej pory opublikowano!
Zrób więcej z włóczką, którą już masz! Naucz się używać tego starożytnego narzędzia do tworzenia sznurków Wikingów, aby tworzyć mocne i bardzo wytrzymałe sznurki, których możesz używać na wiele sposobów.
Użyj ich do zrobienia sznurków, sznurowadeł, guzików i ozdób do projektów na drutach i szydełku. Twórz także biżuterię, designerskie sznurowadła, triki do majsterkowania i nie tylko za pomocą tych mocnych sznurków.
Autorka Jennifer Hansen nauczy Cię 6 podstawowych typów przewodów i podaje pełne instrukcje dotyczące 8 zabawnych, łatwych i użytecznych projektów lucet."
